Het zogenaamde brugwachtershuisje bij de Leuvebrug. Het gebouwtje heeft deze functie …
Afbeelding 1187_1032
- Collectie
- Collectie A.J. Argelo
- Inventarisnummer
- 1187_1032
- Beschrijving
- Het zogenaamde brugwachtershuisje bij de Leuvebrug. Het gebouwtje heeft deze functie nooit gehad, maar diende als verfraaiing van het stadsbeeld. Rechts huizen aan de Korte Geldersekade.
- Gebouw / instelling
- Leuvebrug
- Geografie
- Dordrecht
- Straat
- Korte Geldersekade Leuvebrug
- Datum of periode
- 01-01-1938 ‐ 31-12-1939
- Trefwoorden
- bruggen brugwachtershuisjes
toon op grote kaart
Goed om te weten: de plek kan afwijken van de werkelijke locatie (hij wordt automatisch gegenereerd).
7 reacties Commentaar van bezoekers
Maar wat me dwars zit is dat niet wordt verteld hoe het werkelijk zit met dat huisje en dat het in 1937 gebouwd is om het samen met de nieuwe Leuvebrug beter in de omgeving te laten inpassen. En dat het dus niet als een brugwachtershuisje is gebouwd. Je kan je afvragen hoe deze informatie bij Rijksmonumenten terecht gekomen is. Het lijkt op hetzelfde verhaal betreffende de overdekte zittribune op het Sportpark Reeweg, daarvan zou de opdracht tot het bouwen daarvan gegeven zijn door de voetbalvereniging O.D.S., wat dus beslist niet waar is, want de opdracht daartoe werd gegeven door de commissie welke door de heer J. P. Piera, inspecteur lichamelijke opvoeding was samengesteld in opdracht van de Gemeente Dordrecht. Dat deel van de informatie zou door Rijksmonumenten worden verwijderd, maar ik zie dat het tot nog toe niet gebeurd is. De geschiedenis die we schrijven moet wél kloppen, zelfs wanneer het om een ogenschijnlijk onbenullig huisje gaat. Ook in 1937/1938/1939 sprak men niet van een brugwachtershuisje, maar van het nieuw gebouwde huisje of zelfs van een kiosk bij de Leuvebrug. Daarvoor verwijs ik naar de navolgende artikelen uit de Dordrechtsche Courant. =================================================================== Dordrechtsche Courant van 29-11-1937: =================================================================== "Prenten-tentoonstelling =================================================================== Van heden af zal in de etalageruimte van het nieuw gebouwde huisje bij de Leuvebrug eene wisselende tentoonstelling van prenten uit de gemeentelijke prentverzameling en uit de verzameling „Dordracum lllustratum” worden gehouden. Des Vrijdags zullen, te beginnen met Vrijdag 10 Dec, de prenten worden verwisseld. Van Maandag 29 Nov. tot Vrijdag 10 Dec. zal tentoongesteld worden een gezicht op de stad van de rivierzijde omstreeks 1690, waarschijnlijk van de hand van Cornelis Pronk." =================================================================== Dordrechtsche Courant, 2-7-1938: =================================================================== " Tentoonstelling Oude Prenten Het tentoonstellen van prenten uit de collectie Dordracum Illustratum en uit de Gemeentelijke Prentverzameling in de kiosk op de Leuvebrug is met ingang van heden hervat. Gedurende het zomerhalfjaar zullen de prenten wekelijks vernieuwd worden. " =================================================================== Uit een artikel van de Dordrechtsche Courant van 6-4-1939 betreffende het archief: =================================================================== "Eene tentoonstelling van luchtphoto's van Dordrecht en omgeving ten archieve trok, hoewel zeer interessant, slechts weinig belangstelling. Van het aanvankelijk voornemen haar in de Krispijnwijk te herhalen moest hierdoor en wegens personeelsgebrek worden afgezien. Ook dit jaar werden gedurende de zomermaanden regelmatig prenten, platen, kaarten en photo’s uit de verzameling "Dordracum Illustratum” en den gemeentelijken historisch-topographischen atlas in het ge- bouwtje bij de Leuvebrug tentoongesteld." =================================================================== Het artikel van Mr. J. J. Beyerman uit de Dordrechtsche Courant van 5-8-1939 is om meerdere redenen interessant om te delen maar voegt pas in de laatste regel iets toe aan het onderwerp: =================================================================== WEEKLACHT VAN DEN DIKKEN MOLEN =================================================================== Wordt de molen "Welgelegen" afgebroken? =================================================================== Een schandelijk vandalisme wat niet te keeren zal zijn! =================================================================== Onder de vele „diversen”, die in elke archiefbewaarplaats voorkomen, vond ik eenige maanden geleden de hieronder afgedrukte =================================================================== Weeklacht van den "dikken Molen" "Welgelegen" =================================================================== Op een schilderachtig punt, aan de schoone rivier heb ik mijn standplaats. . .. meer dan twee eeuwen lang. "Welgelegen" is mijn naam en .... met recht. Steeds was ik een wellust voor de oogen van Dordtenaar en vreemdelingen. Schilders van naam wijdden aan mij hun talent en kwijnende Misses trachtten, met dweepende blikken, mijne welgevormde ledematen te omvatten en op het doek te brengen. ,‚Welgelege”. . .. Ook mocht ik „Weltevrede” worden genoemd. Vroolijk blikte ik in het rond, beurtelings naar het zuiden of noorden, naar het oosten of westen, en. . .. lustig draaide ik er op los. Nu echter - sinds eenigen tijd - ben ik tot werkeloosheid gedoemd en is mijne tevredenheid geweken. Niet meer worden mijne wieken door kleurige zeilen omspannen, niet meer voel ik de verrukkelijke trilling mijner ledematen... Ik sta te druilen en te peinzen, steeds turende naar het westen...., de zijde van waar tergende winden mijne onmacht bespotten en buien en regenvlagen mij in het aangezicht zwiepen, om tranen te doen druppelen langs mijne koude en huiverende gestalte. . . . En.... met erger word ik nog bedreigd! Reeds heeft men een smakeloos gebouw aan mijn voet geplaatst... een reusachtig schilderhuis, waardoor de omgeving wordt ontsierd, als of men het noodig acht mij als een gevangene te bewaken! „Gevangene.“ Ja.... misschien wel.... ter dood veroordeelde! Immers - zal men de berichten in de nieuwsbladen gelooven - dan word ik met afbraak bedreigd. Afgebroken! Eene rilling vaart mij door de leden, als ik er aan denk! Ze zullen beginnen - de snoodaards - mij van mijn schoonste sieraad, mijne trouwe wieken, te berooven, mijn hart en ingewanden uit het lichaam rukken, om mij verder - misschien - nog eenigen tijd als een vormlooze klomp ten spot van het Nederlandsche volk, het aanzien te gunnen. Wee mij als dat moet gebeuren!... Liever dale het hemelvuur‚ dat mij zoovele jaren heeft gespaard, op mij neder! Moge het mij, alvorens het zoover moet komen, in vlammen doen opgaan! Zoo jammerde en weeklaagde de arme molen. En een van zijne trouwe vrienden en bewonderaars, begreep zijne smart. Zoo gaarne wilde hij troostgeronden aanvoeren, maar hij kon die niet vinden. Doch, wat hij wèl kon, was, eene afbeelding van den treurende doen vervaardigen, om ze aan eenige van diens vereerders en overburen aan te bieden. Wordt dan het droevige voorgevoel van onzen molen bewaarheid, en - in ieder geval - wordt de omgeving nog verder ontsierd, zoo kunnen wij ons het beeld van den vriend voor den geest roepen, zooals hij eenmaal was en zooals wij hem zoo gaarne aanschouwden. =================================================================== Dordrecht, Febr. 1904. J. S. K. =================================================================== De schrijver van dezen ,‚Weeklacht” was J. S. Kaempff, van 1893 tot 1905 bewaarder der hypotheken te Dordrecht; hij woonde op de Wolwevershaven en had dus steeds het gezicht op den molen ,‚Welgelegen”. Thans, na 35 jaren, is het voorgevoel van den molen uitgekomen: na meer dan 250 jaren aan de Oude Maas te Zwijndrecht te hebben gestaan en talloos velen, bewust of onbewust, te hebben bekoord, is hij in sloopershanden gevallen. De N.V. van Epenhuysens Vereenigde Chemische Fabrieken, de tegenwoordige eigenaresse, heeft hem jaren lang opzettelijk niet onderhouden en hem zoo bouwvallig doen worden, dat slooping vrijwel noodzakelijk werd. Eene poging, eenige jaren geleden door den burgemeester van Zwijndrecht ondernomen om hen, die den molen als het ware dagelijks zagen, n.l. de bewoners van Wolwevershaven en Buiten Walevest voor zijn behoud te interesseeren, is mislukt. Ook de onderhandelingen, die thans nog met de Vereeniging „De Hollandsche Molen” worden gevoerd zullen waarschijnlijk wel niet meer tot het herstel van den molen leiden. Op welke afbeelding de laatste alinea’s van de ,‚Weeklacht” betrekking hebben weet ik niet: wel staat vast, dat het aantal afbeeldingen, dat van den tras-, later oliemolen „Welgelegen” in den loop der eeuwen is gemaakt zeer groot is. Vooral door het punt, waarop hij stond, oefende hij eene onweerstaanbare en begrijpelijke bekering uit op schilders, etsers, graveurs en later ook op photografen. Eenige ervan, berustend in de verzameling „Dordracum Illustratum” en den gemeentelijken historisch-topographischen atlas zullen van 4 tot en met 18 Augustus tentoongesteld worden in de etalageruimten van het gebouwtje bij de Leuvebrug naast de woning van wethouder Dicke. Mr. J. J. BEYERMAN " =================================================================== Dordrechtsche Courant, 15-8-1939: =================================================================== De molen „Welgelegen" =================================================================== De afbraakplannen, zijn doorgegaan =================================================================== Juist dezer dagen heeft het archief een viertal foto’s van den thans afgebroken molen „Welgelegen” te Zwijndrecht ten geschenke ontvangen, die ons laten zien hoe hij er in 1916 nog uitzag. Ook toen was er blijkens een bericht in de plaatselijke pers reeds gevaar voor afbraak, evenals er in 1904 geweest was. Thans zijn de afbraakplannen eindelijk doorgegaan en missen stadgenoot en vreemdeling een der fraaist denkbare riviergezichten. Over de „schuldvraag” nakaarten heeft thans geen zin meer, doch het is en blijft jammer, dat noch de eigenaresse, noch anderen blijkbaar voldoende beseft hebben, wat er met den molen „Welgelegen” aan schoonheid zou verdwijnen. De vier foto’s in quaestie zullen in de etalage-ruimte van het gebouwtje bij de Leuvebrug tentoongesteld worden. =================================================================== Dordrechtsche Courant, 31-12-1941: =================================================================== <knip>verhuring van het gebouwtje bij de Leuvebrug aan A. Busser voor f 150 per jaar;<knip> =================================================================== Kiosk Atelier van A. Busser, zelf destijds woonachtig op de Korte Scheidingsweg 13a. Arie Busser was kunstenaar / reclame tekenaar. https://www.oorlogslevens.nl/tijdlijn/Arie-Busser/02/23366 ===================================================================
Er heeft van alles in gezeten zoals een sigarenboer. Er is ook een periode geweest dat er afbeeldingen achter de ramen werden geëxposeerd uit de gemeentelijke prentverzameling. Zelfs de oude Leuvebrug had geen eigen brugwachtershuisje, maar moest de brugwachter op verzoek opdraven. De tekst op het bordje wat er recentelijk op bevestigd is, is dan ook lariekoek. De Dordrechtsche Courant, 1937-09-04; p. 1: HET STADSBEELD GESCHONDEN? De brug is namelijk op een, wat het stadsschoon betreft, zeer kwetsbare plaats gebouwd, op het unieke plekje Dordt dat ’t niet te overtreffen gezicht op de Pottenkade, de Voorstraathaven en de Groote Kerk verschaft. Het bureau van Gemeentewerken heeft dit aangevoeld, want niet voor niets zal het ’t advies van den bekenden architect, den restaurateur van de Nieuwe Kerk te Delft, ir. v. d. Kloot Meyburg, hebben ingewonnen. Over de aesthetische beteekenis der brug en haar nieuwe omgeving (het imitatie antieke huisje, waarin. een sigarenwinkeltje komt, de balustraden en het beeldhouwwerk, dat in de hoekpilasten gehouwen is) willen wij nog geen oordeel vellen. Dit willen wij opschorten tot de brug geheel voltooid en afgewerkt zal zijn en de damwanden, die nog niet geheel verwijderd zijn, het aspect niet langer belemmeren." Zie ook 552_326853 waar ik al eerder een poging deed.